Plaża El Burrero (zwana też El Burrero) to główna plaża w gminie Ingenio (Gran Canaria). Jest on odwiedzany głównie przez mieszkańców gminy w sezonie letnim, ale także przez mieszkańców Gran Canarii oraz, w mniejszym stopniu, przez turystów zagranicznych.
Jest to plaża o głębokich korzeniach rybackich, której tradycja przetrwała do dziś. Jest to również popularne miejsce do uprawiania sportów żeglarskich, takich jak windsurfing i kitesurfing, dzięki silnym wiatrom, które panują w tym rejonie, zwłaszcza latem. W swojej najnowszej historii plaża przeszła gruntowną przemianę dzięki projektowi rewitalizacji, w ramach którego stare callao zastąpiono czarnym piaskiem i zbudowano dużą promenadę. Spowodowało to silne oddziaływanie na środowisko, które całkowicie zmieniło pierwotny wygląd plaży.
Północna część plaży, z czystą i przejrzystą wodą, składa się obecnie z czarnego piasku zmieszanego z pierwotnym blond piaskiem, który nie chce zniknąć, a południowa część plaży składa się z callaos wydobytych z wąwozu Barranco de Guayadeque. W lecie przeważają silne wiatry północno-wschodnie, a w zimie jest zupełnie spokojnie.
W maju 2018 roku Playa del Burrero została po raz pierwszy wyróżniona Błękitną Flagą za jakość wody w kąpielisku, jakość zarządzania oraz edukacji w zakresie ochrony środowiska i bezpieczeństwa, a także jakość usług i udogodnień.
Lokalizacja i orografia
Plaża ta, o długości 500 m, znajduje się w dzielnicy El Burrero, w Gran Canarii, w gminie Ingenio. Od północy obramowuje go skała wulkaniczna znana jako El Roque i/lub Utigrande, a od południa wąwóz Barranco de los Aromeros.
W ramach projektu rewitalizacji plaży, który rozpoczął się w połowie lat dziewięćdziesiątych, zbudowano sztuczny falochron częściowo zatopiony po stronie północnej oraz kolejny płytki falochron na południowym krańcu. W praktyce jednak plaża ta jest naturalnym przedłużeniem zatoki Gando, której część stanowi do 200 m przed ujściem wąwozu Guayadeque, jednego z głównych wąwozów wyspy od czasów aborygeńskich.
Montaña del Burrero lub Vista Alegre, która ma wysokość 51 m od strony morza i tworzy stromy klif. U podstawy skarpa ta wdziera się do morza i tworzy rodzaj przesmyku o długości około 20 m, który umożliwia dostęp do El Roque. Kiedy przesmyk ten został przykryty wodą w czasie przypływu, El Roque stała się prawdziwą wysepką, co uniemożliwiło dostęp do niej pieszo. Po wspomnianym projekcie rewitalizacji, nawet w czasie przypływu można stosunkowo łatwo dostać się do niego pieszo, ponieważ piasek naniesiony w bezpośrednim sąsiedztwie i usunięcie dużej części emblematycznych skał stworzyły trwałe połączenie między El Roque a brzegiem plaży.
Mimo bliskości Montaña del Burrero i El Roque, wydaje się, że zasadniczo nie należą one do tego samego wieku geologicznego, ponieważ o ile w pierwszym przypadku warstwy osadów ułożone są poziomo, o tyle w drugim widać, że są one ułożone pionowo. Biorąc jednak pod uwagę bliskość obu wzniesień, kolor i konsystencję skał, które są identyczne w obu wierzchołkach, można bez wątpienia stwierdzić, że mamy do czynienia z tą samą górą, która została pocięta przez upadek lub w wyniku erozji spowodowanej stałym uderzaniem wiatru i fal.
Historia
Na mapie z 1849 r. plaża ta nosi nazwę Caletones de Utigrande. Według niektórych źródeł jego nazwa wiąże się z transportem towarów na oślim grzbiecie z pasm Ingenio i Agüimes, ale brak jest bliższych informacji na ten temat.
"W 1866 roku, kiedy to nastąpił podział dóbr kościelnych, piętnaście buszli i siedem buszli, które tworzą posiadłość znaną jako El Burrero, z dzienną wodą z wąwozu Barranco de Las Majoreras, ze stawem i domem na tej ziemi, należącą do Seminarium Konfliktowego w Las Palmas na mocy darowizny biskupa Juana Bautisty Cervery, założyciela Seminarium, zostały sprzedane Pablowi Padilli z Las Palmas za 81 000 reales de vellón." (3] Posiadłość została sprzedana biskupowi Las Palmas w 1866 roku.
Znaleziska archeologiczne
Wrak. 2 września 1962 r. nurek amator i nauczyciel szkoły podstawowej, Tomás Cruz Alemán, odnalazł szczątki pierwszego historycznego statku odkrytego podczas badań podwodnych na Wyspach Kanaryjskich. Nurek usunął część piasku, częściowo odsłaniając 3 żelazne armaty 10 m od brzegu w czasie odpływu, na głębokości między 3 a 5 m i 50 m na południe od El Roque de El Burrero.
Po oficjalnym ogłoszeniu odkrycia 13 września, Delegat Prowincji ds. Wykopalisk Archeologicznych, Sebastián Jiménez Sánchez, zlecił przeprowadzenie badań podwodnych przez José Antonio Garcíę Álamo, nurka i Lokalnego Delegata ds. Wykopalisk Archeologicznych w Agaete. W trakcie badań zlokalizowano dwa skupiska żelaznych armat, pierwsze z nich oraz 2 inne egzemplarze, 15 klepek i żelazne ogniwa łańcuchowe. Następnie przeprowadzono kolejne badania, podczas których zlokalizowano kolejne 3 armaty i pozostałości drewnianego kadłuba łodzi.
W sumie wydobyto około 15 żelaznych armat, z których jedna trafiła do Muzeum Marynarki Wojennej w Madrycie, a pozostałe 14 znajduje się w Muzeum Sánchez Araña w Santa Lucía de Tirajana. Jednocześnie ze statku wydobyto kule armatnie o wadze do 40 kg, a także kilka pionów. Stwierdzono również, że statek był wykorzystywany jako osada aborygeńska.
Osadnictwo aborygeńskie. Budowle odkryte na wzgórzu, które umożliwia dostęp do plaży San Agustin i datowane (bezwzględnie za pomocą węgla 14) na okres od V do XII w. n.e., stanowią część osady składającej się zarówno z konstrukcji naziemnych, jak i jaskiń otwartych na klifie nadmorskim górującym nad plażą, która była zamieszkana co najmniej w tym okresie.
Istnieją również dowody na istnienie w bezpośrednim sąsiedztwie konstrukcji grobowych, które obecnie zniknęły lub pozostają ukryte pod ziemią. Jest to więc miejsce złożone z różnych elementów, które ilustrują życie codzienne starożytnych mieszkańców wyspy. Miejsce to zostało uznane za jedno z najważniejszych na wyspie.
Na miejscu zidentyfikowano pozostałości trzech budynków o funkcjach mieszkalnych, charakteryzujących się prostokątnymi i krzyżowymi planami kondygnacji.
Projekt odnowy plaży
W 1994 r. zatwierdzono projekt, bez raportu o oddziaływaniu na środowisko, który przewidywał budowę dwóch falochronów na plaży: falochronu półzanurzonego, rozpoczynającego się od El Roque lub Utigrande w kierunku południowo-wschodnim, o długości 90 m, oraz falochronu widocznego na powierzchni, rozpoczynającego się od Avenida Marítima, na wysokości Calle José Ramírez Bethencourt, w kierunku wschodnim, o długości 150 m, który służyłby do sztucznego obramowania plaży i zatrzymywania piasku, który miał być na nią wysypywany.
Po uzyskaniu informacji o obecności stanowiska archeologicznego rozpoczęto pierwsze badania podwodne, mające na celu ocenę stanu zatopionego wraku. Mimo tych wyników Dyrekcja Generalna ds. Dziedzictwa Kulturowego podjęła decyzję o anulowaniu nakazu wstrzymania prac związanych z usypywaniem tymczasowej grobli, które nieoficjalnie były kontynuowane. Uzyskano jednak zezwolenie od Dyrekcji Generalnej ds. Dziedzictwa na wykonanie odwiertu, sfinansowanego przez firmę budującą groblę. Prace trwały przez cały październik 1995 r., ponieważ w listopadzie następnego roku miał przypłynąć statek pogłębiarski, który miał przywieźć na dno plaży tysiące ton piasku w celu regeneracji dna morskiego, co pozwoliłoby ostatecznie zakryć szczątki zachowane na dnie.
Środowisko i otoczenie
Pomniki przyrody
El Roque
Jest to formacja skalna pochodzenia wulkanicznego, której kształt i położenie są nieodłącznym symbolem tej plaży. Jego kształt, będący wynikiem erozji wietrznej i bagiennej na przestrzeni dziejów, przypomina Roque Nublo, pomnik przyrody i symbol wyspy Gran Canaria. Formacja skalna jest naturalnym wałem przeciwpowodziowym, który z czasem zaczął zatrzymywać piasek z plaży i minimalizować wpływ wiatru i fal, dzięki czemu najbliższe otoczenie jest zawsze spokojne. Z tego powodu kąpiący się często odwiedzają jej okolice, a nawet wchodzą na skałę pieszo, omijając kamienie podczas odpływu lub mały naturalny basen, nazywany przez miejscowych El charco del Cura, który tworzy się podczas przypływu. Po kontrowersyjnym projekcie rewitalizacji plaży, El Roque doznała znacznych uszkodzeń strukturalnych z powodu budowy falochronu północnego, który został dosłownie wbetonowany w skałę. Uderzenia fal o mur morski spowodowały, że El Roque popękał w kilku miejscach, przez co korzystanie z niego stało się niebezpieczne.
El Charco del CuraTo niewielki naturalny basen, który tworzy się w pobliżu El Roque podczas przypływu. Przed zasypaniem piaskiem w ramach projektu rewitalizacji basen miał zwykle około 2 m głębokości, a jego powierzchnia mogła mieć 5 m długości i 5 m szerokości. Dzięki temu dziecko lub mężczyzna o przeciętnym wzroście mógł nurkować ze szczytu skały, a nawet przepłynąć kilka metrów. Obecnie, po realizacji wspomnianego wyżej projektu, ilość naniesionego piasku była tak duża, że nawet podczas przypływów naturalny basen ma głębokość nie większą niż jeden metr.
Punkty orientacyjne
Jednym z aspektów, który zawsze charakteryzował miejscowych, jest nazewnictwo różnych miejsc na plaży, na przykład kąpielisk (El charco del cura, La playa de atrás, La marfea), miejsc do "łapania fal" (La baja, El frente, El pico nuevo, El muellito), miejsc spotkań przyjaciół (La esquina, La cabina, La cancha), a nawet formacji skalnych, których wygląd przypomina na przykład samochód lub kołyskę. Niektóre z nich, takie jak La cancha czy El muellito, zniknęły już z powodu prac konserwatorskich, ale inne, jak te opisane poniżej, z czasem przestały istnieć:
La bartola. Ta duża skała wulkaniczna o wysokości około 2 m znajduje się mniej więcej w centrum El Roque i jest często wykorzystywana przez kąpiących się do skoków do wody podczas przypływu, ponieważ kiedy odpływ następuje, skały wokół niej wystają. Nieznane jest pochodzenie jego powstania ani nazwa, ale przypuszcza się, biorąc pod uwagę jego położenie, że był on kiedyś częścią El Roque i że działanie wiatru lub fal spowodowało jego upadek. Ma tendencję do lekkiego przesuwania się wraz z naporem fal, co świadczy o tym, że nie jest przytwierdzona do skały macierzystej. Tuż u jego podnóża znajdują się dwie skały znane jako Las Gemelas.
Aguaiza. W pobliżu bartoli znajduje się duża skała, która ze względu na dużą płaską powierzchnię o pewnym nachyleniu w kierunku północno-zachodnim jest wykorzystywana przez kąpiących się głównie do spotkań, opalania się lub odpoczynku. W czasie odpływu wystaje zwykle około 2 metrów nad poziom morza, natomiast w czasie przypływu nie przekracza pół metra. Jego powstanie jest prawdopodobnie również wynikiem oderwania się sąsiedniej formacji skalnej, ale w przeciwieństwie do La bartola, ta spoczywa na piaszczystym dnie morza.
La marfea. Miejscowi nazywają to miejsce bardzo osobliwym kąpieliskiem. Położona na tyłach El Roque zatoka La marfea wzięła swoją nazwę od dużych prądów i fal, które tworzą się i rozbijają o skały w tego rodzaju zatoce. Przez większość czasu warunki na morzu są tak złe, że chodzenie i pływanie w tym rejonie jest bardzo niebezpieczne. Od września morze jest tak spokojne, że można w nim pływać lub nurkować z rurką ze względu na dużą przejrzystość i klarowność wody.
Usługi i rekreacja
Usługi
Stanowisko ratownika i pierwszej pomocy, a także nadzór z ratownikami wyposażonymi we własną łódź, działające tylko od lipca do września w sezonie letnim. Ponadto lokalni policjanci z gminy Ingenio patrolują okolicę i plażę przez cały rok.
Urządzenia do ćwiczeń fitness, zainstalowane wzdłuż całej promenady na plaży.
Łatwy dostęp do środków transportu publicznego. Parking. Promenada dla pieszych i promenada nadmorska. Oznakowanie wejścia i wyjścia dla łodzi wycieczkowych, strefowa mapa plaży i oznaczenie flagami stanu morza (tylko w lecie).
Dostęp dla osób o ograniczonej sprawności ruchowej. Podjazdy na promenadę i z promenady na piasek.
7 drewnianych solarów o wymiarach 2 x 2 m, rozmieszczonych wzdłuż piaszczystej części plaży. Toalety publiczne (tylko w lecie i za zgodą ratowników). Prysznice i wanny do kąpieli stóp.
Punkt informacyjny o plaży.
Klub żeglarski.
Organizacja zajęć rekreacyjnych i wypoczynkowych oraz różnych imprez, organizowanych przez Club Náutico El Burrero i Iltre. Ayto. de la Villa de Ingenio.
Kompleksowe usługi ogrodnicze, porządkowe i konserwatorskie dla plaży i promenady.
Znaki informacyjne
Punkt widzenia
W El Burrero znajduje się punkt widokowy i ścieżka, która łączy główną plażę z plażą San Agustín i archeologicznym stanowiskiem rdzennych mieszkańców. Z punktu widokowego i jego ścieżek można podziwiać zarówno wybrzeże Zatoki Gando, jak i krajobraz wulkaniczny, w tym stożki tefryczne i tufowe oraz naturalną florę.
Długość chodnika wynosi 172 m, a jego powierzchnia 360 m2. Jest on zbudowany z drewnianych platform i oddzielony od ziemi, aby uszanować siedlisko gatunku Lotus arinagensis Bramwell (Corazoncillo de Arinaga), endemitu znajdującego się w katalogu gatunków zagrożonych na wyspie. Z kolei jest on podzielony na trzy części: jedna zaczyna się od promenady, druga graniczy ze stanowiskiem archeologicznym, co ułatwia obserwację pozostałości i zawiera tablice informacyjne, a ostatnia łączy się z punktem widokowym w kształcie podkowy. Na ścieżkę składają się ławki, tablice informacyjne i tablice interpretacyjne dotyczące walorów etnograficznych, archeologicznych i bioróżnorodności tego obszaru gminy. Z różnych punktów na trasie można zobaczyć Góry Arinaga, Gando i Malfú, a także Góry Agüimes, La Banda de Agüimes, wąwóz Barranco de Guayadeque (oddzielający gminy Ingenio i Agüimes) oraz rampę Pajonales.
Sport
Rybołówstwo
El Burrero posiada kilka obszarów do tradycyjnego wędkowania. Na całej długości wybrzeża El Burrero obowiązuje zakaz sportowego połowu ryb z użyciem włóczni lub harpunów. Jedyne obszary dopuszczone do połowów znajdują się na tyłach El Roque i w południowej grobli (patrz załączona mapa obszaru).
Windsurfing i kitesurfing
Przewaga silnych północno-wschodnich wiatrów i fal, zwłaszcza latem, sprawia, że plaża ta nadaje się do uprawiania takich sportów, jak windsurfing i kitesurfing.
Windsurfing pojawił się w El Burrero w połowie lat 80. Tylko nieliczni miejscowi mogli sobie pozwolić na drogi sprzęt niezbędny do uprawiania windsurfingu. Dopiero na początku lat 90. liczba windsurferów znacznie wzrosła, częściowo dzięki wzrostowi popularności tego sportu i związanej z tym obniżce cen sprzętu. Znani windsurferzy, tacy jak Björn Dunkerbeck (wielokrotny mistrz świata i regularny żeglarz na plaży w Pozo Izquierdo) stwierdzili nawet, że El Burrero to jedno z najlepszych miejsc na wyspie do uprawiania tego sportu. Praktyka ta zanika, zwłaszcza po wybudowaniu falochronów, ponieważ konieczność omijania falochronu przy każdym wejściu lub wyjściu z wody jest zadaniem dość uciążliwym i ryzykownym.
Z kolei kitesurfing dopiero niedawno stał się popularny i zdobywa coraz więcej zwolenników, których przyciąga względna łatwość nauki i możliwość surfowania niemal w każdym miejscu na plaży. Osoby regularnie uprawiające ten sport zazwyczaj rozstawiają swój sprzęt na plaży San Agustín, a następnie żeglują między tą plażą, zatoką Gando i El Burrero.
Do uprawiania tych dwóch dyscyplin sportu przeznaczony jest specjalny obszar, zaznaczony na poprzedniej mapie, dotyczący podziału plaży na strefy.
Surfing i bodyboarding
Mimo że po wybudowaniu falochronów wielkość fal znacznie się zmniejszyła, w niektórych okresach roku, głównie zimą, występują silne fale o wysokości 2-3 metrów. Zmieniające się pod wpływem prądów dno, składające się częściowo z piasku i callao, sprawia, że fale mają różną wielkość i kształt, w zależności od rejonu plaży, na którym znajduje się surfer.
Dostęp
Do plaży El Burrero można z łatwością dotrzeć samochodem, środkami transportu publicznego, a nawet pieszo. Aby dojechać tam autobusem z Ingenio, należy wsiąść do autobusu nr 85 (Playa de El Burrero - Los Molinillos) lub z dzielnicy El Carrizal, korzystając z przystanków znajdujących się na Avenida Carlos V. Jeśli chcesz jechać z Agüimes, Las Palmas lub z południa wyspy, wsiądź do autobusu linii 11,21,01,90 lub 36, który przejeżdża przez El Carrizal, a stamtąd do linii 85.
Samochodem można tam dojechać z północy lub z południa wyspy przez rondo przy wjeździe do El Carrizal, a następnie zjechać odpowiednim zjazdem w kierunku El Burrero.
Jest również łatwo dostępna pieszo, ponieważ główna droga dojazdowa do plaży ma asfaltową promenadę o szerokości ok. 2,5 m, która jest wyposażona w urządzenia do ćwiczeń, miejsca odpoczynku, tereny zielone i oświetlenie, i która dochodzi do promenady.
